Katalizatory
Dla wielu osób katalizator, którego fachową nazwą jest „konwerter katalityczny”, jest podzespołem odpowiedzialnym za oczyszczanie spalin. Okazuje się jednak, że jego rola jest dużo bardziej znacząca – jako element układu wydechowego ma wpływ na osiągi oraz prawidłowe działanie silnika. Jest to niezbędny element budowy wszystkich nowoczesnych samochodów zasilanych spalinowo i nie tylko – znajduje zastosowanie również w pojazdach ciężarowych, wózkach widłowych, lokomotywach i nie tylko. Co więcej warto wiedzieć na jego temat?
Jak działa?
Obecność katalizatorów w samochodach jest konieczna, bo tylko dzięki nim możliwe jest dostosowanie pojazdu do rygorystycznych norm ochrony środowiska i zmniejszenie ilości wydzielanych spalin do określonego, zgodnego z normami poziomu. Postęp technologiczny sprawił, że obecnie użytkowane katalizatory znacznie różnią się od tych, których używaliśmy jeszcze kilkanaście lat temu – są dużo skuteczniejsze, a ich budowę oparto o wysokiej jakości komponenty oraz nowoczesne technologie.
Jego działanie jest możliwe dzięki reakcjom, jakie zachodzą wewnątrz pomiędzy różnego rodzaju substancjami, takimi jak platyna, pallad czy rod, które znajdują się w katalizatorze w różnych proporcjach. To właśnie te metale szlachetne wchodzą w reakcję ze spalinami i dzięki nim możliwa jest skuteczna redukcja zanieczyszczeń (np. poprzez zamianę tlenku węgla w dwutlenek węgla).
Rodzaje katalizatorów
Są różne rodzaje katalizatorów. Dzielimy je ze względu na rodzaj materiału użytego do budowy, rozróżniając katalizatory metalowe oraz ceramiczne.
W oczach większości ekspertów lepsze są te pierwsze, ponieważ posiadają kilka istotnych zalet – po pierwsze szybciej się nagrzewają i w związku z tym prędzej rozpoczynają usuwanie spalin, a po drugie do uszkodzenia metalowych katalizatorów dochodzi znacznie rzadziej, ponieważ są one dużo bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne oraz szoki temperaturowe. Żeby poznać rodzaj zamontowanego w pojeździe katalizatora, należy zwrócić uwagę na kształty jego kanałów – w przypadku metalowego jest to trójkąt lub trapez, zaś ceramicznego – kwadrat.
Obowiązuje również podział katalizatorów ze względu na to jakie funkcje pełnią. I tak rozróżniamy tutaj modele:
- redukujące, mające za zadanie zmniejszenie ilości występującego w spalinach tlenku azotu,
- utleniające, zmniejszające zawartość tlenku węgla oraz węglowodorów,
- trójfunkcyjne, stosowane w silnikach benzynowych, które mają na celu utlenianie zarówno węglowodorów, jak też tlenków azotu i tlenku węgla.
Jak rozpoznać awarię katalizatora?
Współczesne katalizatory są podzespołami bardzo wytrzymałymi, które potrafią służyć kierowcom nawet po kilkuset tysiącach przejechanych kilometrów. Warto jednak zwrócić uwagę na ich stan szczególnie wtedy, gdy dawno nie były wymieniane – mimo tego, że nie ulegają one uszkodzeniu, niekiedy spada ich skuteczność w zakresie oczyszczania spalin. Kiedy dochodzi do awarii? Zazwyczaj nie podczas codziennej eksploatacji, ale w określonych sytuacjach, takich jak zbyt nagłe schłodzenie podzespołu – np. kiedy podczas dłuższej jazdy wjedziemy w kałużę wody albo gdy uszkodzeniu ulegnie układ zapłonowy. W przypadku normalnego użytkowania samochodu rzadko ma miejsce awaria – szczególnie jeżeli mówimy o modelu metalowym.
Jak rozpoznać, że urządzenie uległo uszkodzeniu i wymaga naprawy?
- Dochodzi do zbyt dużego zużyciu paliwa – samochód spala wyraźnie więcej niż do tej pory.
- Silnik nie pracuje z taką samą wydajnością jak wcześniej – nie czujemy „mocy” podczas wciskania pedału gazu.
- Zapala się kontrolka CHECK znajdująca się na desce rozdzielczej.
- Słyszalny jest specyficzny odgłos grzechotu, który dobiega z silnika.
O naprawie katalizatora
Kiedy już dojdzie do awarii, konieczne jest zastąpienie katalizatora nowym. W takim wypadku właściciel ma możliwość wymiany lub sprzedaży zużytego podzespołu, w czym pomoże Państwu nasz skup katalizatorów. Nie należy natomiast samodzielnie wymieniać katalizatora – wielu kierowców decyduje się na jego wycięcie i zastąpienie go rurą wydechową, co być może nie narazi nas na koszty związane z zakupem nowego podzespołu, ale spowoduje wiele innych problemów – z prawem (jest to działanie nielegalne) oraz działaniem pojazdu. Bez odpowiednio dopasowanego konwertera katalitycznego może dochodzić do dalszych awarii w samochodzie, co w konsekwencji narazi nas na jeszcze większe koszty w przyszłości. Niezalecane jest również korzystanie z używanego podzespołu – po pierwsze nie ma pewności, że jest on w pewni sprawny, a po drugie jest to po prostu nielegalne.
Kiedy katalizator ulegnie uszkodzeniu należy go wymienić na odpowiednio dopasowany do danego modelu samochodu. W przypadku starszych pojazdów, w których układ wydechowy ma prostą budowę wystarczy uniwersalne urządzenie, jednak w tych nowoczesnych najczęściej należy dopasować rozwiązania odpowiednio, by w stu procentach spełniało ono swoje funkcje. Tańszą alternatywą jest także regeneracja podzespołu, o ile oczywiście jest to możliwe i o ile nie przeszkadza nam konieczność oddania pojazdu na jakiś czas do warsztatu.
Jeżeli macie Państwo pytania – zapraszamy do kontaktu. Chętnie udzielimy informacji o katalizatorach, a także działaniach naszego skupu. Serdecznie zapraszamy do sprawdzenia naszego cennika.
Zobacz też:
